Μετά από δεκαπέντε μήνες λειτουργίας, το blog του Νίκου Δήμου, με τις διαδοχικές του ονομασίες και μεταμορφώσεις, "ανέστειλε τη λειτουργία του".
Στο διάστημα όμως αυτό πρόφτασε κι άνοιξε νέους, συναρπαστικούς δρόμους στο διαδίκτυο. Πιστεύω σε διεθνές επίπεδο.
Κι αυτό γιατί δεν νομίζω ότι είναι πολλές οι φορές που ένας, και μόνον, άνθρωπος, σκέφτηκε, οργάνωσε και σήκωσε στις πλάτες του το τιτάνειο εγχείρημα να ξεκινήσει ένα blog με αντικείμενο, ιδίως, πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό υψηλών απαιτήσεων, να το εμπλουτίζει, διαρκώς, με νέα κι εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα, να επιτρέπει την ελεύθερη δημοσίευση σχολίων, να ανέχεται στωικά, κι όχι μια φορά, προσωπικές επιθέσεις, ύβρεις, λοιδορίες και κακόβουλες κατηγορίες από ανθρώπους καλά κρυμμένους πίσω από την τόσο βολική ανωνυμία, να συντονίζει, στα όρια της σωματικής εξάντλησης, τη συζήτηση, να διαλέγεται, κατά το δυνατόν, με τους σχολιαστές, να διανθίζει, τέλος, τα σοβαρά θέματα με λιγότερο απαιτητικά, φροντίζοντας, έτσι, για τις απαραίτητες διανοητικές ανάσες.
Κι όλα αυτά χωρίς άσκοπη επίδειξη γνώσεων κι ενοχλητικό namesdropping στα θέματα που καλά κατέχει, και με αληθινό ενδιαφέρον και περιέργεια για απόψεις, γνώμες και αντιλήψεις σε τομείς που ξεπερνούσαν την άμεση επιστημονική του επάρκεια και εποπτεία.
Κατάφερε, με τον τρόπο αυτό, ο Νίκος Δήμου, να δημιουργήσει, όσο περνούσε ο καιρός, ένα γοητευτικό ψηφιακό βιβλίο χιλιάδων σελίδων, με πολλούς συγγραφείς κι ακόμη περισσότερους αποδέκτες. Βιβλίο που εμπλουτιζόταν καθημερινά, όχι μόνο στα ανοικτά του κεφάλαια, αλλά και σ' εκείνα που κανείς θα πίστευε ότι είχαν κλείσει οριστικά. Και που, αν ο πολιτισμός και η τεχνολογική εξέλιξη δεν οπισθοχωρήσουν δραματικά, θα διαβάζεται πολύ μετά την εξάλειψη και του τελευταίου από μας.
Δεν ξέρω αν ο Νίκος Δήμου είχε προβλέψει, όταν ανέβαζε το πρώτο του post, σε τι πέλαγος έριχνε το καινούργιο του πλεούμενο, αυτό που ο ίδιος βάφτισε, ίσως γιατί είχε ανάγκη την ψευδαίσθηση της ασφάλειας, με τον τρυφερό βαρβαρισμό "bloggόσπιτο". Αν είχε σαφή άποψη για το ταξίδι που θα ξεκινούσε. Κι αν χάραξε πορεία για κάποιο προορισμό, έστω και τις δυτικές Ινδίες, πέρα από την ίδια την περιπλάνηση. Ένα πάντως είναι σίγουρο, οι ναύτες δεν τον απασχολούσαν και τόσο, θα τους έβρισκε στον δρόμο, αν μάλιστα ήταν τυχερός μερικοί ίσως να 'ξεραν και τα στοιχειώδη, μαζί πάντως θα γλεντοκοπούσαν και θα 'πιναν το ρούμι της πνευματικής ηδονής ακόμη και τις μέρες της καταιγίδας.
Ό,τι όμως κι αν περνούσε απ' το μυαλό του, πιστεύω ότι δύσκολα μπορούσε να φανταστεί την ανταπόκριση του κόσμου. Την αγάπη, τον ενθουσιασμό, το κέφι και τη χαρά που έκαναν τόσους και τόσους φίλους, απ' όλο τον κόσμο, να ξενυχτούν, να παραμελούν τις δουλειές τους, να απομονώνονται από το περιβάλλον τους, να συμπεριφέρονται αυτιστικά, να θυσιάζουν πράγματα, αρκεί να βρίσκουν τον χρόνο να διαβάζουν, να παρακολουθούν, να σχολιάζουν, να παθιάζονται, να συμμετέχουν, να συνδιαμορφώνουν το ακαθόριστο. Τις πίκρες και τις στενοχώριες που τον περίμεναν, και που κάμποσες φορές τον οδήγησαν στην απόφαση να σταματήσει. Τα λάθη που, φυσιολογικά, έκανε στη δύσκολη αυτή πορεία. Κι ακόμη, τις πίκρες και τις στενοχώριες, κάποιες φορές κι απ' τη δική του συμπεριφορά, των αναγνωστών του, των συνεργατών του, των φίλων του.
Η μεγάλη επιτυχία δεν άργησε να έρθει. Κι έφερε μαζί της, αληθινός δούρειος ίππος, την αρχή του τέλους. Η κατάσταση ξέφυγε, το φως σκοτείνιασε, ο έλεγχος χάθηκε και δεν ξαναποκτήθηκε. Κι όσο κι αν ο Νίκος Δήμου πάλεψε και προσπάθησε, τα πράγματα αυτονομήθηκαν και ακολούθησαν τη δική τους πορεία. Προς την τελική σύγκρουση.
Και το blog έφτασε, φυσιολογικά, στο (ένα ακόμη;) τέλος του. Όχι γιατί απέτυχε. Αλλά γιατί, αντίθετα, πέτυχε. Και πολύ. Με αποτέλεσμα, έχοντας την ανοιχτή του μορφή αδιαπραγμάτευτο στοιχείο και condicio sine qua non της ύπαρξής του, να χάσει τον χαλαρό, παρεΐστικο και φιλικό του χαρακτήρα, να υπερφορτωθεί, να βαρύνει, να καταστεί ακατανίκητος πόλος έλξης, να προσελκύσει πολλά και περίεργα βλέμματα, να γίνει, το χειρότερο, από αυτοσκοπός εφαλτήριο.
Τύμπανα του πολέμου ήχησαν, λάβαρα ξεθάφτηκαν, πολεμικές ιαχές γέμισαν την ατμόσφαιρα, εχθροί εφευρέθηκαν, δίκες προθέσεων στήνονταν καθημερινά, τα αυτονόητα ανατράπηκαν, η Αμερική έπρεπε να ξαναανακαλυφθεί, οι αποδείξεις να ξαναδοθούν, η αλφαβήτα ξεκινούσε απ’ το ωμέγα, έργα ολόκληρης ζωής ποδοπατήθηκαν, πειρατές έκαναν ρεσάλτα κι έψαχναν για κρυμμένα λάφυρα, τυφλοί ζητούσαν να γίνουν οδηγοί.
Κι ανάμεσα στην ταραχή, η όμορφη, χαλαρή κι ευχάριστη ατμόσφαιρα μιας εικονικής, αλλά απόλυτα αληθινής και γι αυτό συγκινητικής παρέας άνοιξε την πίσω πόρτα κι έφυγε σιωπηλά. Ακριβώς στο σημείο που η συμμετοχή, ακόμη κι ως απλή ανάγνωση, έφτασε να δημιουργεί αντί για χαρά ένταση ανεξήγητη και σφίξιμο στο στομάχι. Με αποτέλεσμα να νιώθει κανείς ότι οποιαδήποτε στιγμή, ακόμη και στο πιο απλό θέμα, η καταιγίδα δεν θ' αργήσει να ξεσπάσει.
Η εμφάνιση του τοπικού Αγιατολάχ, συμβολικό σημείο συνάντησης της άφατης γελοιότητας με το απόλυτο κιτς, αποθέωση της πλήρους απουσίας χιούμορ και κορύφωση της ειρωνείας, αποτέλεσε το κερασάκι της τούρτας, χρυσή ευκαιρία για την απόφαση που από καιρό είχε παρθεί. Κι ο από μηχανής Θεός, αυτή τη φορά, δεν αφέθηκε να δραπετεύσει.
Δεν θα επεκταθώ, εδώ, στα αίτια αυτής της κατάστασης, δεν θα καταλογίσω ευθύνες, δεν θα προτείνω λύσεις, τόσο έντονη νιώθω τη ματαιότητα του εγχειρήματος. Κυρίως όμως γιατί για μένα, η αποτυχία αυτή, απολύτως αναμενόμενη, περικλείει μια μεγάλη επιτυχία: Την κατάδειξη, σε όρους και συνθήκες σχεδόν επιστημονικής απόδειξης, πάλι για πρώτη, νομίζω, φορά, των ορίων που ένα απόλυτα ελεύθερο, δημοκρατικά δομημένο και συνεχώς αναπτυσσόμενο blog αναγκαίως έχει. Και την κατάληξη που νομοτελειακά το περιμένει.
Δεν ξέρω τι θα κάνει ο Νίκος Δήμου στη συνέχεια. Προσωπικά πιστεύω ότι θα συνεχίσει.
Κι αυτό γιατί έχω την αίσθηση ότι το διαδίκτυο είναι η προσωπική του Κίρκη, κι ο ίδιος αιώνιος Οδυσσέας, που έχει όμως εγκαίρως φροντίσει, χωρίς ούτε ο ίδιος να το αντιληφθεί, ν' απαλλαγεί απ' τα δεσμά του.
Και, βέβαια, θα (ξανα)χαρεί και θα (ξανα)απογοητευτεί, είναι γνωστό άλλωστε ότι, ακόμη κι αν η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, έχει πάντως την κακή συνήθεια, σαν πρωτάρης εγκληματίας, να τριγυρνά στα ίδια μέρη.
Είτε γυρίσει πάντως είτε όχι, το μέλλον θα τον δικαιώσει. Όπως δικαιώνει κάθε πρωτοπόρο, όταν η απαραίτητη χρονική απόσταση, το ξεθώριασμα των ασήμαντων λεπτομερειών κι η λήθη των επί μέρους λαθών σβήνει τις ατέλειες του έργου του, απελευθερώνει το μεγαλείο του και του επιτρέπει, πια, να βρει τη σωστή του θέση ανάμεσα στα μεγάλα δημιουργήματα.
Από το πρώτο μου comment, πέρσι τον Απρίλιο, μέχρι και το τέλος του περασμένου μήνα, το blog του Νίκου Δήμου είναι υπεύθυνο για πολλά που μου συνέβησαν. Και κυρίως για όσα δεν συνέβησαν, αφού η μέρα εξακολουθεί, δυστυχώς, να έχει μόνο εικοσιτέσσερις ώρες. Δεν σας κρύβω ότι πολλές φορές στενοχωρήθηκα, απογοητεύτηκα, εξοργίστηκα, αποφάσισα να εξαφανιστώ, να ξαναβρώ τον χαμένο χρόνο, ν' αποδράσω από την οθόνη, να πάψω ακόμη και να το διαβάζω. Δεν το έκανα. Και δεν μετανιώνω γι αυτό. Ένα κομμάτι της ζωής μου, καλοί φίλοι που ποτέ δεν γνώρισα, υπέροχοι άνθρωποι που ένιωθα τόσο δικούς μου, ένα δεύτερο σπίτι μου βρίσκεται εκεί μέσα. Κι αυτό κανείς δεν μπορεί πια να μου το στερήσει.
Ευχαριστώ όλους όσους με κάνατε να νιώσω όμορφα, όλη την υπέροχη παρέα που γνωριστήκαμε, αφουγκραστήκαμε ο ένας τον άλλον, ταιριάξαμε λίγο ή πολύ και μαζί ξεφαντώσαμε στο bloggόσπιτο, είτε ξανασυναντηθούμε σε κάποιο δικτυακό τόπο είτε όχι. Ευχαριστώ, ιδίως, τον Νίκο Δήμου, που μου έδωσε την ευκαιρία να τον γνωρίσω καλύτερα, και μαζί του και σας.
Και, απ’ όλη τη σοφία που μπόρεσα να ψηλαφίσω στη βιβλιοθήκη μου, του αφιερώνω τις ακόλουθες σκέψεις, του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Τις οποίες θεωρώ σπαρακτικά σωστές. Με την ακλόνητη πεποίθηση ότι, αν υπάρχουν κάποιοι, ελάχιστοι στον τόπο αυτό, που αξίζει να λέγονται διανοούμενοι, με την έννοια που ο Παζολίνι δίνει στον όρο αυτό, ο Νίκος Δήμου σίγουρα συγκαταλέγεται ανάμεσά τους:
"Ο μοναδικός έντιμος δρόμος για έναν διανοούμενο είναι να καταγγέλλει αυτό που τον βασανίζει, αυτό που τον κάνει να υποφέρει, χωρίς διπλωματίες, χωρίς τον φόβο ότι θα πάψει να είναι δημοφιλής. Σαν κάποιος που δεν έχει τίποτε να χάσει. Όταν ένας διανοούμενος το κάνει αυτό, είναι ήδη αρκετό".
---
ΥΓ1 Στο post αυτό, αδιαμόρφωτο παζλ σκέψεων κι απόψεων απόλυτα υποκειμενικών, και γι αυτό προκατειλημμένων, δεν θα ακολουθήσει, εντελώς εξαιρετικά, συζήτηση. Για πολλούς και ευνόητους λόγους. Ιδίως όμως γιατί πάντα πίστευα ότι συζητάμε για να φτάσουμε κάπου. Και στο αποψινό θέμα, τουλάχιστον για μένα, το ταξίδι έχει ήδη φτάσει στο τέρμα του.
ΥΓ2 Καλές γιορτές σε όλους μας!
ΥΓ3 Ο πίνακας είναι του Edvard Munch “Evening on Karl Johan” (1892).
